Erbo-de-l'òli-rouge
Hypericum perforatum
Hypericaceae Guttiferaceae
Àutri noum : Trescalan, Milo-pertus, Erbo-de-Sant-Jan, Casso-diable, Erbo-di-plago.
Noms en français : Millepertuis commun, Millepertuis perforé.
Descripcioun :Lou trescalan es uno planto coumuno, en mato que se recounèis à si bèlli flour jauno e subretout à si fueio trauquihado (Milo-pertus). Regarda peréu la cambo que dèu èstre un pau alado.
Usanço :L'erbo-de-l'òli roujo es uno di planto vertuouso la mai couneigudo de Prouvènço. Sèr à la fabricacioun de l'òli roujo, vertadiero panacèio, contro li bruladuro, li plago, li macaduro, li mau d'estoumac. Vaqui coume l'adouba : "Ramassès la flour, que flouris à la fin de mai, lou milo-pertus. La fau seca quaranto-vuech ouro, remplisse ma boutiho ai dos tièr o ai tres quart, e remplisse amé d'òli d'óulivo puro... E acò, au mens es vièi, au mai i fai" (O. Madon, op.cit., p. 121).
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypericum
Famiho : Hypericaceae
Famiho classico : Guttiferaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Bos clar
- Ermas
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Hypericum perforatum L., 1753
Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800